Urbino - Przewodnik

W drugiej połowie XV w. pod rządami Federica da Montefeltro dwór w Urbino należał do najznamienitszych w Europie. Do budowy i wystroju wnętrza swego pałacu książę zatrudnił największych ówczesnych artystów i architektów. W XVI w. Baldassarre Castiglione umieścił w nim akcję traktatu o dworskich obyczajach Il cortegiano (Dworzanin) i uważał go za najpiękniejszy w całych Włoszech. Dziś dzięki tętniącemu życiem uniwersytetowi Urbino nie jest tylko zabytkiem przeszłości. Nie kwitnie tu wprawdzie życie nocne, ale w wielu miejscach można smacznie zjeść i napić się, a w kilku barach występują lokalne zespoły muzyczne. To najprzyjemniejsza miejscowość w całym Marche.

Słynny Palazzo Ducale (Pałac Książęcy), górujący nad całą okolicą, to pomnik Federica da Montefeltro. Fasadę pałacu zdobi uformowana w łuk triumfalny trzypiętrowa loggia i bliźniacze wieże obronne po bokach. Kontrastuje z nią pusta ściana południowa sąsiadująca z podłużną Piazza Rinascimento. Jednak dopiero po wejściu do środka można zrozumieć, dlaczego pałac uznawany jest za jedną z najpiękniejszych budowli renesansowych. Dziś w obszernych, emanujących spokojem komnatach mieści się Galleria Nazionale delle Marche. Spośród zgromadzonych dzieł na uwagę zasługują tylko nieliczne obrazy z Urbino. Największe wrażenie na zwiedzających robi sam budynek.

Obok Palazzo Ducale wznosi się klasycystyczna, nieco pompatyczna katedra, zbudowana na miejscu zniszczonego w 1789 r. podczas trzęsienia ziemi renesansowego kościoła projektu Francesca di Giorgio Martiniego. Obecnie we wnętrzu mieści się muzeum. Katedrę warto zwiedzić dla jednego obrazu - Ostatniej wieczerzy Barocciego, na którym Chrystusa otaczają pomywaczki, psy i aniołowie.

Krótki spacer pod górę doprowadza do ogrodów w Fortezza Albornoz, z których roztacza się urocza panorama miasta i okolicy. W pobliżu stoi Oratorio di San Giovanni, gdzie za współczesną fasadą kryje się niezwykły cykl fresków z początku XV w. przedstawiający Żywot św. Jana Chrzciciela oraz Ukrzyżowanie. Utrzymane w żywych kolorach malowidła obfitują w pełne ekspresji detale i kontrastują z surową wstrzemięźliwością dzieł późnego renesansu. Najciekawsze i najbardziej dynamiczne są drobne szczegóły, jak zakrapiany alkoholem piknik w tle Chrztu czy dziecko próbujące uciec matce w scenie Ukrzyżowania.

W Casa Natale di Raffaello, domu, w którym urodził się Rafael (1483), najsłynniejszy obywatel Urbino, można zobaczyć kamień, na którym on i jego ojciec Giovanni Santi mieszali barwniki. Wśród eksponatów jest tylko jedno dzieło artysty z wczesnego okresu - Madonna z Dzieciątkiem. Ściany ozdobiono reprodukcjami i mniej wartościowymi płótnami współczesnych malarzowi oraz obrazami Santiego.