Kultura Cypru

Niewielki obszar Cypru podzielony jest na dwie strefy, nie tylko polityczne, ale przede wszystkim kulturowe. Część północna Cypru to teren zajmowany przez Turków, wyznawców Islamu, natomiast część południowa - przez Greków, ludność prawosławną. Długa i ciekawa historia Cypru zaowocowała powstaniem bogatej kultury.

Charakterystyka Cypru – dwa światy na jednej wyspie

Nieformalny podział Cypru widoczny jest w krajobrazie, życiu codziennym, stylu zachowania, ubiorze, a także Cypryjczyków. W części północnej częściej zobaczymy minarety meczetów i będziemy słyszeć głos muezina wzywający na modlitwę. Na południu w krajobrazie częściej można spotkać prawosławne kościoły. Rytm życia i świętowania jest nieco odmienny na północy i południu. Na południowej, greckiej części Cypru odbywa się dużo imprez kulturalnych, jednak całkiem inne zwyczaje panują na północy wyspy, w części tureckiej. Turcy nie obchodzą świąt tak hucznie i wesoło jak na południu. Wiele krajów, w tym Polska nie uznaje przypisanego podziału. Jest to temat dość drażliwy, więc lepiej być ostrożnym rozmawiając o tym z Cypryjczykami.

Zachowania i zwyczaje

Cypryjczycy to wyjątkowo pogodny i gościnny naród. Są bardzo ciepli i pomocni dla turystów, a także dość mocno zeuropeizowani, dzięki czemu na miejscu można poczuć się bardzo swobodnie. Warto jednak pamiętać, że choć Cypr jest państwem liberalnym, w miejscach takich jak kościoły, czy meczety, lepiej stosownie się ubrać. Prawosławie jest religią dominującą i wiele osób żyje zgodnie z jej zasadami, czyli harmonią i życzliwością wobec drugiego człowieka.

Święta na Cyprze

Istotny okres to Wielkanoc, której obchody rozpoczynają się już na początku Wielkiego Tygodnia (Niedziela Palmowa). W Wielki Piątek ma miejsce uroczysta procesja, podczas której obnoszone są mary Chrystusa tzw. Epitafios, przystrojone kwiatami. W sobotę natomiast płoną wielkie ogniska, zwane lambradija, od których pochodzi słowo lambri, oznaczające w miejscowym języku Wielkanoc. O północy odprawiana jest Anastasi (msza rezurekcyjna). Boże Narodzenie trwa zwykle jeden dzień i jest obchodzone 25 grudnia. Głównym posiłkiem jest wtedy bożonarodzeniowy obiad, gdzie podaje się zazwyczaj zupę cytrynową z jajkiem oraz spore ilości mięsa. Ważnym świętem jest także Święto Potopu, które jest odpowiednikiem Zielonych Świątek. Ma ono upamiętniać ocalenie Arki Noego. W tym czasie wyznawcy gromadzą się nad morzem, aby wzajemnie oblewać się wodą. Zwyczaj ten związany jest jednocześnie z upamiętnieniem narodzin Afrodyty z morza. Cypr jest bowiem wyspą na której, według mitologii greckiej, bogini miłości wyłoniła się z piany morskiej. Do innych znanych imprez kulturalnych, odbywających się w greckiej części wyspy, zaliczyć można majowe święto kwiatów, festiwal muzyki, tańca i sztuk. Ten ostatni ma miejsce w starożytnym odeonie i średniowiecznym zamku w Pafos. Jest też Festiwal Wina połączony z darmową degustacją alkoholu.

Święta obchodzone na północy wyspy

Całkiem inne zwyczaje panują na północy wyspy, w części tureckiej. Turcy nie obchodzą świąt tak hucznie i wesoło jak na południu. Najważniejsze ze świąt muzułmańskich to miesiąc ścisłego postu, Ramadan, podczas którego nie wolno w ciągu dnia, aż do zmroku jeść, pić alkoholu, palić papierosów oraz mieć stosunków seksualnych. Okres ten kończy się Seker Bayarami, które poświęcone jest spotkaniom rodzinnym i obdarowywaniu prezentami.

Ważnym świętem jest także Kurban, upamiętniający historię Abrahama, opisaną w Koranie. Na cześć ocalenia Ismaela (syna) organizowana była dawniej rzeź baranów. Jednak ten zwyczaj powoli zamiera. Ciekawymi imprezami w części tureckiej są występy folklorystyczne organizowane w Famaguście i Kyrenii, a także święta żniw w Mesaorii, urządzane po zbiorach pomarańczy, truskawek i arbuzów.