Geografia Litwy

Ponad połowę powierzchni Litwy zajmują niziny. Największa z nich to Nizina Litewska. Rozciąga się ona wzdłuż dolnego biegu Niemna oraz jego dopływu - Niewiaży. Na wybrzeżu przechodzi w pas nizin nadmorskich, tworzących Nizinę Pomorską. Obejmuje ona również północną część Mierzei Kurońskiej, oddzielonej od lądu Zalewem Kurońskim. Wybrzeże jest piaszczyste i podatne na zamulenie.

Niziny sąsiadują z wysoczyznami morenowymi. Od zachodu jest to Wyżyna Żmudzka, od południa - Wyżyna Sudawska, a od wschodu - Pojezierze Wileńskie.

Najwyższe wzniesienie kraju znajduje się w zachodnim krańcu Wału Oszmiańskiego w pobliżu Wilna na Wyżynie Miednickiej. Jest to Józefowa Góra (Juozapines), która wznosi się na wysokość 291 m n.p.m. Na wysoczyznach tych występuje wiele jezior.

Klimat panujący na Litwie to klimat umiarkowany . Im dalej na wschód kraju tym jego charakter jest bardziej kontynentalny.

Średnie temperatury stycznia wynoszą od -3°C na wybrzeżu do -8°C na północnym wschodzie. W lipcu natomiast najcieplej jest na wschodzie, a w okolicach Wilna średnia temperatura sięga 18°C.

Roczne sumy opadów wahają się od 550 do 600 mm. Wyjątkiem jest zachodnia część Wyżyny Żmudzkiej, gdzie przekraczają one 800 mm.

Główną rzeką Litwy jest Niemen. Około 3/4 powierzchni kraju znajduje się w obrębie jego dorzecza. Jego długość wynosi 937 km, z czego w granicach państwa wchodzi 468 km. Ujście ma charakter deltowy. Południowe ramię stanowi granicę z Obwodem Kalingradzkim. Inne większe rzeki to: Święta, Szeszupa, Niewiaża, Dubysa oraz Windawa.

Widocznym w krajobrazie elementem sieci hydrograficznej są jeziora. Na obszarze Litwy ich liczba dochodzi do około 3 tysięcy. Aż 80% należy do Pojezierza Wileńskiego. Są to na ogół niewielkie zbiorniki.

Największe z naturalnych jezior kraju to Dryświaty. Leży na granicy z Białorusią i liczy powierzchnię 45 km2 - czyli ponad dwa razy mniej od naszego jez. Śnadrwy. Z innych jezior można wymienić Dzisna, Duś oraz Wisztynieckie (na granicy z Obwodem Kalingradzkim).
Dodatkowo na Niemnie pod Kownem utworzono sztuczny zbiornik wodny o powierzchni 63 km2.

Na terenie Litwy znajduje się też wiele obszarów bagiennych, które jeszcze na początku XX wieku zajmowały 6% powierzchni kraju. Obecnie wiele z nich osuszono. Największy obszar zabagniony istnieje w delcie Niemna oraz w jej sąsiedztwie.

Największe przyrodnicze atrakcje turystyczne są zgrupowane w parkach narodowych. Park Auksztocki, Dzukijski, Trocki i Żmudzki chronią krajobraz jezior polodowcowych wraz z otaczającymi je wzgórzami morenowymi.

Ochroną objęta jest także Mierzeja Kurońska. Tutejsze ruchome wydmy od XV wieku zasypały czternaście wiosek, podobnie jak i większość rosnących na półwyspie lasów.