Koszyce - Przewodnik
Informacje podstawowe:
Liczba mieszkańców: 250 tys.
Numer kierunkowy telefonu: 00421/55
Ważniejsze numery telefonu:
Policja: 158
Pierwsza pomoc: 155
Czas lokalny: Warszawa: 12.00, Koszyce: 12.00
Komunikacja miejska:
Tramwaj, autobus: linie obejmują całe miasto, by zwiedzić starówkę wystarczy poruszać się pieszo
Adres informacji turystycznej: Hlavná 8
Historia
Koszyce wzmiankowane były od 1249 r. Od XIV wieku były głównym miastem tzw. Górnych Węgier i nosiły węgierską nazwę Kassa. Miasto czerpało ogromne zyski z handlu solą. W 1657 r. założono tu nawet uniwersytet. Położenie na obrzeżach rozległej Monarchii Habsburgów nie sprzyjało jednak rozwojowi. Aż po 1945 r. miasto było dość niewielkich rozmiarów.
W 1918 r. miasto włączono do niepodległej Czechosłowacji. Pomimo to w mieście pozostała spora społeczność węgierska. Posłużyło to za pretekst Węgrom, którzy po rozpadzie republiki w 1938 r. zajęli miasto wraz z południową częścią Słowacji.
Wiosną 1945 r. w mieście prezydent Beneš ogłosił powstanie odnowionego państwa czechosłowackiego. Wbrew pierwotnym zamiarom, z obawy przed skomplikowaniem sytuacji międzynarodowej nie wysiedlono ludności węgierskiej. Wkrótce, po przewrocie 1948 r., władze w kraju przejęli komuniści. W Koszycach zdecydowano zbudować olbrzymią hutę żelaza. Była to decyzja po części polityczna nastawiona na zmianę składu społecznego i narodowościowego miasta. Do Koszyc zaczęli ściągać z całego kraju robotnicy. Wraz z nimi przybyła także spora grupa społeczności Romów. Wokół centrum rozrosły się osiedla jednakowych bloków.
Po upadku komunizmu i podziale Czechosłowacji w 1992 r. Koszyce stały się drugim ośrodkiem miejskim w kraju. Recesja doprowadziła jednak do bezrobocia, szczególnie wśród Romów. Oblicze miasta zaczęło się zmieniać na korzyść, gdy jego prezydentem został L. Šuster. Dobre gospodarowanie i odnowienie miasta pozwoliło mu wygrać wybory i zostać prezydentem Słowacji.
Główne atrakcje
Większość zabytkowych budowli zgromadzona jest przy podłużnym rynku - Hlavným námestí. Tutejsza gotycka katedra św. Elżbiety uchodzi za najpiękniejszą w kraju. We wnętrzu znajduje się cenny ołtarz gotycki przedstawiający Misterium Męki Pańskiej. Z góry na starówkę i okolice można popatrzeć z pobliskiej Urbanovej veže pełniącej rolę dzwonnicy. Nieco mniejszy od katedry jest gotycki kościół św. Michała. Tuż obok znajduje się Stolicný dom - budynek o dużym znaczeniu historycznym. To w nim po wojnie 4.IV.1945 r. prezydent Beneš ogłosił powstanie rządu czechosłowackiego. Zawarte porozumienia koszyckie po raz pierwszy gwarantowały Słowakom równy status we wspólnym państwie. Godne uwagi jest też gotycki kościół Franciszkanów oraz barokowy kościół Jezuitów.
Przy rynku i otaczających ulicach zachowało się wiele zabytkowych kamienic z interesującymi fasadami. Renowacja miasta w latach 90. XX wieku przywróciła im dawny blask. Z pałaców miejskich zwraca uwagę Jakobov Palác. Mieściła się w nim pierwsza powojenna siedziba prezydenta Czechosłowacji. Przypomina on czasy, gdy przez krótki czas Koszyce były stolicą kraju.
Na północ od rynku, przy placu Maratónu mieru, za budynkiem muzeum stoi drewniana cerkiew unicka przeniesiona tu z Zakarpacia. Jest to interesująca budowla wzniesiona przez Rusinów zamieszkujących tereny wschodniej Słowacji. Ta grupa etniczna, nazywana także Lemkami, należy do ginących narodów. Jej większa część zamieszkująca Zakarpacie, po jego przyłączeniu w 1945 r. do ZSRR, została uznana za Ukraińców, bez uwzględnienia odrębności językowej i kulturowej.
22 km od miasta w miejscowości Herlany znajduje się jedyny czynny na kontynencie europejskim gejzer. Regularnie co 32 - 34 godziny tryska z niego przez 20 minut strumień gorącej wody na wysokość 30 m. Informacja turystyczna w Koszycach podaje do wiadomości godziny najbliższych erupcji.
Muzea i galerie
Slowackie Muzeum Wschodniosłowackie, nám. Maratónu mieru - prezentuje zbiory historyczne i sztukę ludową
Galeria Sztuki Słowacji Wschodniej przy ulicy Alžbetina - zawiera kolekcje XX-wiecznej sztuki słowackiej i węgierskiej
Mikulaszowe Więzienie, przy ulicy Adyho - prezentuje wnętrze więzienia z XVII wieku
Zakupy
W Koszycach dobrze jest zaopatrzyć się w słowackie wino. Mało kto wie, że słynny na Węgrzech Tokaj jest także produkowany w winnicach znajdujących się na południowy wschód od miasta, graniczących z winnicami węgierskimi. Produkowany w nich wytrawny furmint nie różni się od produkowanego za granicą. Z piwa warto kupić miejscowego Cassovara, lepszą renomę ma jednak produkowany w Hurbanowie Zlatý Bažant.
W celu dokonania tych i innych zakupów wystarczy nam odwiedzić sklepy przy Hlavnej ulicy na Starym Mieście, bądź w rejonie pobliskiego dworca kolejowego i autobusowego.
Gdzie zjeść
Madarská reštaurácia, Hlavné nám. 65 - zgodnie z nazwą lokal podaje dania kuchni węgierskiej, która jednak ma wiele wspólnego ze słowacką. Można tu zjeść bardzo popularny na Słowacji gulasz węgierski z powszechnymi w Czechach i Słowacji knedlikami.
Advega, Orlia 10 - jest to rzadka na Słowacji restauracja wegetariańska, podaje dobre sałatki wzbogacone dużą ilością soi
Rozrywka
Słowacja przyciągnąć może swoim folklorem, który bardzo przypomina kulturę naszych górali. Warto posłuchać tutejszej muzyki ludowej i folkowej, która często niesie i dźwięki znane nam z Podhala i elementy łatwo wpadającej w ucho skocznej muzyki węgierskiej. Koncerty folklorystyczne są organizowane w Klubie M, Moldavská 37. Jednak szczególną okazję posłuchania tego rodzaju muzyki stwarza festiwal Hudobná jar organizowany corocznie w maju.
Kto woli inną zabawę może udać się na dyskotekę organizowaną w Jumbo Centrum przy ulicy Masarykovej. Natomiast w Jazz Clubie przy Koovaaksa 39 często odbywają się koncerty jazzowe.
Jako drugie co do wielkości miasto Słowacji Koszyce starają się zapewnić wyższe potrzeby kulturalne mieszkańców wschodniej części kraju. W Państwowym Teatrze Janka Borodaža na rynku wystawiane są przedstawienia operowe i baletowe. Warto tu wejść dla pięknego wnętrza. POW “Domu umenia", przy ulicy Moyzesovej odbywają się koncerty koszyckiej Orkiestry Filharmonicznej. Ciekawostką jest, że Koszyce to także jeden z ważniejszych ośrodków kultury Węgrów słowackich. W mieście działa np. teatr węgierski Thalia przy ulicy Mojmirovej.
Liczba mieszkańców: 250 tys.
Numer kierunkowy telefonu: 00421/55
Ważniejsze numery telefonu:
Policja: 158
Pierwsza pomoc: 155
Czas lokalny: Warszawa: 12.00, Koszyce: 12.00
Komunikacja miejska:
Tramwaj, autobus: linie obejmują całe miasto, by zwiedzić starówkę wystarczy poruszać się pieszo
Adres informacji turystycznej: Hlavná 8
Historia
Koszyce wzmiankowane były od 1249 r. Od XIV wieku były głównym miastem tzw. Górnych Węgier i nosiły węgierską nazwę Kassa. Miasto czerpało ogromne zyski z handlu solą. W 1657 r. założono tu nawet uniwersytet. Położenie na obrzeżach rozległej Monarchii Habsburgów nie sprzyjało jednak rozwojowi. Aż po 1945 r. miasto było dość niewielkich rozmiarów.
W 1918 r. miasto włączono do niepodległej Czechosłowacji. Pomimo to w mieście pozostała spora społeczność węgierska. Posłużyło to za pretekst Węgrom, którzy po rozpadzie republiki w 1938 r. zajęli miasto wraz z południową częścią Słowacji.
Wiosną 1945 r. w mieście prezydent Beneš ogłosił powstanie odnowionego państwa czechosłowackiego. Wbrew pierwotnym zamiarom, z obawy przed skomplikowaniem sytuacji międzynarodowej nie wysiedlono ludności węgierskiej. Wkrótce, po przewrocie 1948 r., władze w kraju przejęli komuniści. W Koszycach zdecydowano zbudować olbrzymią hutę żelaza. Była to decyzja po części polityczna nastawiona na zmianę składu społecznego i narodowościowego miasta. Do Koszyc zaczęli ściągać z całego kraju robotnicy. Wraz z nimi przybyła także spora grupa społeczności Romów. Wokół centrum rozrosły się osiedla jednakowych bloków.
Po upadku komunizmu i podziale Czechosłowacji w 1992 r. Koszyce stały się drugim ośrodkiem miejskim w kraju. Recesja doprowadziła jednak do bezrobocia, szczególnie wśród Romów. Oblicze miasta zaczęło się zmieniać na korzyść, gdy jego prezydentem został L. Šuster. Dobre gospodarowanie i odnowienie miasta pozwoliło mu wygrać wybory i zostać prezydentem Słowacji.
Główne atrakcje
Większość zabytkowych budowli zgromadzona jest przy podłużnym rynku - Hlavným námestí. Tutejsza gotycka katedra św. Elżbiety uchodzi za najpiękniejszą w kraju. We wnętrzu znajduje się cenny ołtarz gotycki przedstawiający Misterium Męki Pańskiej. Z góry na starówkę i okolice można popatrzeć z pobliskiej Urbanovej veže pełniącej rolę dzwonnicy. Nieco mniejszy od katedry jest gotycki kościół św. Michała. Tuż obok znajduje się Stolicný dom - budynek o dużym znaczeniu historycznym. To w nim po wojnie 4.IV.1945 r. prezydent Beneš ogłosił powstanie rządu czechosłowackiego. Zawarte porozumienia koszyckie po raz pierwszy gwarantowały Słowakom równy status we wspólnym państwie. Godne uwagi jest też gotycki kościół Franciszkanów oraz barokowy kościół Jezuitów.
Przy rynku i otaczających ulicach zachowało się wiele zabytkowych kamienic z interesującymi fasadami. Renowacja miasta w latach 90. XX wieku przywróciła im dawny blask. Z pałaców miejskich zwraca uwagę Jakobov Palác. Mieściła się w nim pierwsza powojenna siedziba prezydenta Czechosłowacji. Przypomina on czasy, gdy przez krótki czas Koszyce były stolicą kraju.
Na północ od rynku, przy placu Maratónu mieru, za budynkiem muzeum stoi drewniana cerkiew unicka przeniesiona tu z Zakarpacia. Jest to interesująca budowla wzniesiona przez Rusinów zamieszkujących tereny wschodniej Słowacji. Ta grupa etniczna, nazywana także Lemkami, należy do ginących narodów. Jej większa część zamieszkująca Zakarpacie, po jego przyłączeniu w 1945 r. do ZSRR, została uznana za Ukraińców, bez uwzględnienia odrębności językowej i kulturowej.
22 km od miasta w miejscowości Herlany znajduje się jedyny czynny na kontynencie europejskim gejzer. Regularnie co 32 - 34 godziny tryska z niego przez 20 minut strumień gorącej wody na wysokość 30 m. Informacja turystyczna w Koszycach podaje do wiadomości godziny najbliższych erupcji.
Muzea i galerie
Slowackie Muzeum Wschodniosłowackie, nám. Maratónu mieru - prezentuje zbiory historyczne i sztukę ludową
Galeria Sztuki Słowacji Wschodniej przy ulicy Alžbetina - zawiera kolekcje XX-wiecznej sztuki słowackiej i węgierskiej
Mikulaszowe Więzienie, przy ulicy Adyho - prezentuje wnętrze więzienia z XVII wieku
Zakupy
W Koszycach dobrze jest zaopatrzyć się w słowackie wino. Mało kto wie, że słynny na Węgrzech Tokaj jest także produkowany w winnicach znajdujących się na południowy wschód od miasta, graniczących z winnicami węgierskimi. Produkowany w nich wytrawny furmint nie różni się od produkowanego za granicą. Z piwa warto kupić miejscowego Cassovara, lepszą renomę ma jednak produkowany w Hurbanowie Zlatý Bažant.
W celu dokonania tych i innych zakupów wystarczy nam odwiedzić sklepy przy Hlavnej ulicy na Starym Mieście, bądź w rejonie pobliskiego dworca kolejowego i autobusowego.
Gdzie zjeść
Madarská reštaurácia, Hlavné nám. 65 - zgodnie z nazwą lokal podaje dania kuchni węgierskiej, która jednak ma wiele wspólnego ze słowacką. Można tu zjeść bardzo popularny na Słowacji gulasz węgierski z powszechnymi w Czechach i Słowacji knedlikami.
Advega, Orlia 10 - jest to rzadka na Słowacji restauracja wegetariańska, podaje dobre sałatki wzbogacone dużą ilością soi
Rozrywka
Słowacja przyciągnąć może swoim folklorem, który bardzo przypomina kulturę naszych górali. Warto posłuchać tutejszej muzyki ludowej i folkowej, która często niesie i dźwięki znane nam z Podhala i elementy łatwo wpadającej w ucho skocznej muzyki węgierskiej. Koncerty folklorystyczne są organizowane w Klubie M, Moldavská 37. Jednak szczególną okazję posłuchania tego rodzaju muzyki stwarza festiwal Hudobná jar organizowany corocznie w maju.
Kto woli inną zabawę może udać się na dyskotekę organizowaną w Jumbo Centrum przy ulicy Masarykovej. Natomiast w Jazz Clubie przy Koovaaksa 39 często odbywają się koncerty jazzowe.
Jako drugie co do wielkości miasto Słowacji Koszyce starają się zapewnić wyższe potrzeby kulturalne mieszkańców wschodniej części kraju. W Państwowym Teatrze Janka Borodaža na rynku wystawiane są przedstawienia operowe i baletowe. Warto tu wejść dla pięknego wnętrza. POW “Domu umenia", przy ulicy Moyzesovej odbywają się koncerty koszyckiej Orkiestry Filharmonicznej. Ciekawostką jest, że Koszyce to także jeden z ważniejszych ośrodków kultury Węgrów słowackich. W mieście działa np. teatr węgierski Thalia przy ulicy Mojmirovej.
Słowacja na skróty
Miejsca:
Przewodnik - Galeria
1/26