Historia Jordanii

Początki państwowości na terenie dzisiejszej Jordanii datowane są na XIII wiek p.n.e., kiedy to zamieszkiwały tam semickie plemiona: Ammonitów, Edomitów i Moabitów. Dopiero w 300 lat później zostały one podbite, a ich osady przejęte przez królestwo izraelskie. Następnie Jordania wchodziła w skład kolejno imperium asyryjskiego, Babilonii, Persji i imperium Seleucydów.
Około VI w p.n.e. na południu Jordanii istniało państwo Nabatejczyków, podbite wraz z całym krajem przez Rzymian w II wieku naszej ery. Kraj stał się częścią Bizancjum po upadku cesarstwa rzymskiego i jego podziale. Od V do lat 30. VII wieku n.e. na terenie Jordanii zamieszkiwali chrześcijańscy Arabowie - Ghassanidzi. Później Jordanię podbili muzułmanie i włączyli ją do arabskiego kalifatu.

Dokładnie w roku 1099 Jordania stała się częścią Królestwa Jerozolimy, które trwało aż do czasu przejęcia jej przez egipskich mameluków. Przez niemal 400 lat, od 1517 do 1918 roku terenami dzisiejszej Jordanii rządziła Turcja. W 1923 roku mandat nad terytorium Jordanii uzyskała od Ligi Narodów Wielka Brytania i stworzyła na jego podstawie emirat Transjordanii, zlokalizowany na wschód od rzeki Jordan. W 1945 roku, po zakończeniu II wojny światowej przystąpił on do Ligii Arabskiej, aby po roku formalnie uzyskać pełną niezależność od Wielkiej Brytanii. Ważną datą w historii kraju jest ogłoszenie przez Królestwo Transjordanii niepodległości, 25 maja 1946 roku.
Tym samym Jordania stała się królestwem, w którym władzę sprawował Abd Allah ibn Husajn. Dwa lata później wojska jordańskie po utworzeniu Izraela zaatakowały nowe państwo i zajęły Zachodni Brzeg Jordanu oraz Stare Miasto w Jerozolimie. Po wielu walkach i zawirowaniach politycznych ostatecznie Jordania poniosła klęskę w walce o Jerozolimę, kiedy to Liga Arabska ogłosiła utworzenie Strefy Gazy rządu Całej Palestyny i w 1949 roku podpisano zawieszenie broni.

W 1950 roku utworzono Jordańskie Królestwo Haszymidzkie, które obejmowało swoim zasięgiem także nowo zdobyte ziemie palestyńskie. Król dążył za wszelką cenę do asymilacji Jordańczyków i Palestyńczyków, co nie podobało się tym ostatnim. Ostatecznie w 1951 roku doszło do zamachu na króla Abd Allaha, który poniósł śmierć z rąk Palestyńczyka Mustafy Szukriego Aszu. Po śmierci króla władzę w Jordanii przejął jego syn, Talal, a w 1953 roku jego syn Husajn ibn Talal. Po konflikcie politycznym z Wielką Brytanią, z Jordanii wycofano oficerów brytyjskich, utworzono Federację Arabską, jako unię królestw haszymidzkich. Głową federacji został wówczas król Iraku Fajsal II. Jordania ponownie stała się odrębnym krajem 2 sierpnia 1958 roku, kiedy rozpadła się Federacja Arabska. W 1960 roku w wyniku podjętej przez Husajna decyzji, wszyscy Palestyńczycy w Jordanii uzyskali Jordańskie obywatelstwo. Później powstała Organizacja Wyzwolenia Palestyny, która przez lata coraz mocniej przeciwstawiała się polityce Husajna.
W dniach od 5 do 10 czerwca 1967 roku, na zachodnim brzegu Jordanu rozegrała się tzw. wojna sześciodniowa, pomiędzy Jordanią a Izraelem, w wyniku czego z terenów tych do Jordanii uciekło kilkaset tysięcy Palestyńczyków. Państwo chciało odzyskać utracone tereny, dlatego organizacjom palestyńskim dało wolną rękę w działaniu. Dopiero 26 lipca 1970 roku Jordania przyjęła plan pokojowy Williama Rogersa, w wyniku czego Izrael wycofał się z ziem zajętych.

Walki pomiędzy Jordańczykami a Palestyńczykami trwały wiele lat, w ramach wojny domowej. W 1999 roku zmarł król Husajn, a władcą Jordanii został jego syn Abd Allah, który uspokoił stosunki zagraniczne, zawierając układy z USA i UE. Dziś system Jordanii nie jest nadal demokratyczny. W 2014 roku kraj ten włączył się do międzynarodowej interwencji przeciwko tzw. Państwu Islamskiemu.