Historia Chile

W okresie prekolumbijskim <strong>Indianie</strong> na terytorium obecnego Chile dotarli stosunkowo późno. Ich przybycie datuje się na ok. 600 r. p.n.e. Na północy zamieszkało plemię <strong>Aymara</strong>, które zajmowało się uprawą kukurydzy, hodowlą lam i alpak. Na obszarach górskich osiedlili się Indianie <strong>Diaguita</strong> a na południu i w centralnej części kraju - <strong>Araukanie</strong> (zajmujący się hodowlą, myślistwem, rybołówstwem i uprawą ziemi).

Pogoda w Chile

Dzisiaj, 29.3 30°C
W okresie prekolumbijskim Indianie na terytorium obecnego Chile dotarli stosunkowo późno. Ich przybycie datuje się na ok. 600 r. p.n.e. Na północy zamieszkało plemię Aymara, które zajmowało się uprawą kukurydzy, hodowlą lam i alpak. Na obszarach górskich osiedlili się Indianie Diaguita a na południu i w centralnej części kraju - Araukanie (zajmujący się hodowlą, myślistwem, rybołówstwem i uprawą ziemi). Na początku XVI w. północną część Chile podbili Inkowie, którzy sprawowali tu władzę do ok. połowy XVI w. i wyprzedzali pozostałe plemiona w znaczny sposób pod względem cywilizacyjnym.

Ich następcami stali się Hiszpanie, którzy na mocy zawartego porozumienia z Portugalią przejmowali całość terytorium położonego na zachód od Brazylii. W następstwie wypraw Diego de Almargo i Pedro de Valdivia od 1537 r. Hiszpanie zaczynają podbijać Chile. Zdobyli oni północną i środkową część państwa.

W 1541 r. powstała kapitania Chile, która administracyjnie należała do Wicekrólestwa Peru. W tym czasie Indianie umierali w dużej liczbie w efekcie chorób zakaźnych przyniesionych przez nowych osadników. Ponadto Hiszpanie prowadzili wobec nich i ich terytorium rabunkową politykę.

Wprowadzili system encomienda, polegający na przydzieleniu Indianom małego kawałka ziemi w zamian za co, byli oni zobowiązani wykonywać bezpłatnie pracę przez 160 dni w roku na ziemiach właściciela.

Południową granicę władzy hiszpańskiej wyznaczała rzeka Bío Bío, za którą do 1773 r. istniało wolne państwo Araukanów (tzw. Araukania, rozciągała się pomiędzy rzeką Bío Bío a pustynią Atakama), utrzymujące niezależność od administracji hiszpańskiej, a następnie od Republiki Chile. W czasie kolonialnym północ i południe stanowiły marginalne obszary państwa chilijskiego, najszybciej zasiedlona została najbardziej łagodna pod względem klimatycznym środkowa część kraju.

W 1810 r. wybuchło powstanie antyhiszpańskie, które przyczyniło się do utworzenia niezależnej republiki (1818 r.). W 1859 r. przyłączono do niego także Araukanię. W efekcie kolejnego konfliktu zbrojnego, tzw. wojny o saletrę z Boliwią i Peru (1879-1883)

Chile uzyskało dostęp do złóż tego surowca i zmonopolizowało rynek światowy. Przyczyniło się to do zasiedlenia północnych obszarów, a wydobycie ropy naftowej i gazu ziemnego spowodowało aktywizację południowych rejonów. Zamieszkali je poza Chilijczykami emigranci z krajów Europy - przede wszystkim Niemcy i Chorwaci.

W 1906 r. Chile odniosło poważne straty na skutek trzęsienia ziemi. Ominęły je za to obydwie wojny światowe. Chile zachowało podczas nich neutralność. Po II wojnie światowej rządy w kraju sprawowały ugrupowania lewicowe lub koalicje z udziałem partii lewicowych. W 1970 r. prezydentem został marksista - Salvador Allende Gossens, który doprowadził do kryzysu finansowego państwa.

Trzy lata później miał miejsce przewrót wojskowy, podczas którego zginął Allende i władzę objął generał Augusto Pinochet Ugarte. Jego dyktatorskie rządy spotykały się z opozycją wśród społeczeństwa, jednak odniosły sukces w polityce gospodarczej.

Tysiące osób zostało zabitych lub poddanych torturom. Pinochet stanął na czele czteroosobowej junty, rozwiązał Kongres, wyeliminował wszelką opozycję. Wprowadzone wówczas reformy wolnorynkowe sprawiły, że Chile obok Argentyny stało się najbogatszym krajem Ameryki Południowej.

Jednak w trakcie referendum przeprowadzonego w 1988 r. w celu potwierdzenia jego prezydentury, został odrzucony. Władza przeszła tym razem pokojową drogą w ręce chrześcijańskiego demokraty Patrico Aylwina. Pinochet pozostał zwierzchnikiem sił zbrojnych do 1988 r., powołał też ośmiu dożywotnich senatorów, których stanowiska nie podlegają powszechnemu głosowaniu.

Chile na skróty

ZGŁOŚ UWAGI DO STRONY