Opis
Informacje podstawowe:
Liczba mieszkanców: 340 tys.
Polska ambasada: 16 Soutine St. tel. 5240189
Numer kierunkowy telefonu: 0972/3
Wazniejsze numery telefonu:
Policja: 100
Pierwsza pomoc: 101
Czas lokalny: Warszawa: 12.00, Tel Awiw - Jafa: 13.00
Komunikacja miejska:
Autobus: siec autobusowa firmy Dan obejmuje wiekszosc miasta. Na trasach autobusów kursuja równiez minibusy o takich samych numerach
Adres informacji turystycznej: Biuro turystyczne Biuro IGTO przy 5 Shalom Aleichem St., miedzy HaYarkon St. A Ben Yehuda St.
Historia
Stolica Izraela sklada sie z dwóch miast. Starozytna Jafa siega swymi poczatkami XVIII wieku p.n.e. Tel Awiw, który z miare rozwoju wchlonal Jafe powstal dopiero na poczatku XX wieku.
Jafa byla glównym portem starozytnego Izraela. To tu wyladowywano cedry libanskie na budowe swiatyni Salomona. Tutaj tez biblijny Jonasz wsiadl na statek, z którego trafil do brzucha olbrzymiej ryby. Jest to najstarszy, dzialajacy do dzisiaj port.
Za czasów rzymskich stracila na pewien czas znaczenie jako port na rzecz Cezarei. W okresie wojen krzyzowych zapisala sie w dziejach jako miejsce szczególnie okrutnych walk. Od roku 1267, gdy ostatecznie znalazla sie w rekach muzulmanskich Mameluków, Jafa pozostawala miastem zamieszkalym przez Arabów.
Na przelomie XIX i XX wieku mniejszosc zydowska z miasta zapragnela zbudowac swoja dzielnice. Wybrano na ten cel tereny na pólnoc od Jafy. Wedlug zamierzen mialo to byc miasto - ogród dla 25 tys. mieszkanców, wzorowane na modelu angielskim. Nazwano je symbolicznie Tel Awiw, czyli Wzgórze Wiosny.
Wzmozona imigracja Zydów do Izraela w okresie miedzywojennym i po II wojnie swiatowej sprawila, ze miasto zaczelo sie rozwijac w sposób niekontrolowany, daleko wykraczajac poza pierwotne zamierzenia. W 1909 r liczylo 550 mieszkanców, w 1926 roku juz 40 tys., w 1946 r. 195 tys., a piec lat pózniej az 345 tys.
Dzialo sie to po czesci za sprawa portu, który zbudowano w Tel Awiwie po 1936 r., by uniezaleznic sie od arabskiej Jafy. Dzieki niemu miasto stalo sie glównym osrodkiem handlowym kraju. W 1948 r. po wycofaniu sie Brytyjczyków odzialy zydowskie zaatakowaly Jafe. Wiekszosc jego arabskich mieszkanców zostala zmuszona do ucieczki.
Po uzyskaniu niepodleglosci przez Izrael w 1948 r. wprawdzie to Jerozolima zostala ogloszona stolica kraju, jednak ze wzgledu na jej niepewny status wiekszosc panstw zlokalizowalo swe ambasady w Tel Awiwie.
Do dzis odgrywa on dominujaca role w panstwie. Intensywny rozwój miasta nastapil w latach 60., w okresie boomu gospodarczego. Zbudowano wówczas wieksza czesc nowoczesnej zabudowy miasta. Obecnie Tel Awiw po polaczeniu z Jafa jest centrum wielkiej aglomeracji miejskiej.
Glówne atrakcje
Do glównych ulic nowoczesnego Tel Awiwu naleza eleganckie Dizengoff St. i Allenby Rd. Ta druga jest czesto porównywana z nowojorska Wall Street. Z kolei najpopularniejsza trasa spacerowa w miescie jest Rothschild Blvd.
Nahalat Binyamin jest popularna dzielnica artystów. Nazwa dzielnicy, która oznacza Dziedzictwo Beniamina nawiazuje do 1912 r., gdy przybyli tu ubodzy artysci na gwalt potrzebujacy wsparcia finansowego. Jedna z bardziej malowniczych i najstarszych zarazem dzielnic miasta, zbudowana juz w 1887 r., zatem jeszcze przed powstaniem Tel Awiwu jest Nowe Tzedek.
Nad calym miastem wyraznie góruje wiezowiec Shalom. Jest to najwyzszy budynek w Izraelu wzniesiony w 1959 r.
Jedna z glównych atrakcji miasta sa ciagnace sie wzdluz wybrzeza plaze. Ciekawostke stanowi plaza religijna, na pólnoc od plazy Hilton. Jest wydzielona specjalnie dla osób, które nie chca pokazywac calego ciala podczas kapieli. Trzy razy w tygodniu jest przeznaczona tylko dla kobiet.
Zupelnie inny styl ma Jafa. Posiada charakter miasta arabskiego. Warto zobaczyc tutejszy stary port. Jafa najladniej prezentuje sie od strony morza. W tutejszym klasztorze sw. Piotra miejscowa polonia gromadzi sie na mszach odprawianym w jezyku polskim.
Z pamiatek biblijnych znajduje sie w Jafie dom Szymona. Mial sie w nim zatrzymac apostol Piotr, gdy po uzdrowieniu Tabity otrzymal polecenie, aby nauczac nie tylko wiernych wyznania mojzeszowego, ale takze pogan.
Muzea i galerie
Muzeum Diaspory (Beit Hatfusot), tel. 6462020. Mozna tu zapoznac sie z róznorodnym dorobkiem kultury zydowskiej na wygnaniu. Wykorzystujac film, malowidla scienne, slajdy, modele, grafike komputerowa ukazano tradycje, obrzedy i zycie codzienne róznych spolecznosci zydowskich na swiecie
Muzeum Ziemi Izraela (Eretz Y'Israel), Sklada sie z 11 malych muzeów wzniesionych wokól wykopalisk archeologicznych na Tell Qasile - np. wykopaliska, Muzeum Szkla, Muzeum Numizmatyczne Kadmana, Muzeum Ceramiki, Pawilon Nechustan (z legendarnych kopalni króla Salomona), Pawilon Folkloru, Muzeum Alfabetu
Muzeum Miejskie w Tel Awiwie, przy 27 King Shaul Blvd. tel. 261297. wsród eksponatów m.in. obrazy impresjonistów (Renior, Pisarro, Monet, Duffy) i postimpresjonistów (Picasso, Roualt), czeste projekcje filmowe i wystawy okolicznosciowe
Muzeum Diamentów Openheimera, Ramat Gan, 1 Jabotinsky St. (podmiejska dzielnica Ramat Gan), tel.576029, obejrzec mozna m.in. maszyny do obróbki diamentów, filmy oraz piekne brylanty
Galeria Alef, 36 Gordon St., tel. 239932, izraelska ceramika, srebro, szklo, emalia, hafty i tkaniny
Zakupy
Atrakcyjnym towarem sa skóry i futra o bardzo wysokiej jakosci. Oferuje je najwieksza siec sklepów Begged Or. Inne znane sklepy z tej branzy to D.R. Jordan w Centrum Dizengoffa oraz Ginette przy HaYarkon St. Centrum izraelskiej mody miesci sie w dzielnicy Newe Tzedek.
Innym ciekawym zakupem moze byc bizuteria. Znakomita i tania oferuja Czarni Hebrajczycy. Glówne rejony handlu bizuteria to Dizengoff St. Cenionym towarem sa wyroby ceramiczne, a zwlaszcza kafelki i talerze. W Jafie jest ich najwiekszy wybór.
Na pchlim targu w Jafie mozna kupic miedziane i mosiezne, orientalne dzbanki, tace, filizanki oraz nargile (fajki wodne), czesto o bardzo atrakcyjnej cenie. Tam tez mozna nabyc rózne pamiatki z drzewa oliwkowego, m.in. krucyfiksy, rózance oraz rzezby postaci i scenek z Biblii.
Gdzie zjesc
Panorama Restaurant 105 HaYarkon St., tel. 5238913, - serwuje dania wspólczesnej kuchni izraelskiej, np. ryba sw. Piotra w sosie z papai. Na drugim pietrze restauracja proponuje kuchnie koszerna z daniami nabialowymi i wegetarianskimi
L''Encorete, 186 Ben Yehuda St., tel. 230726 - restauracja specjalizuje sie w kuchni francuskiej
Yin Yang, 64 Rotschild Blvd., tel. 621833 - restauracja chinska. Jest dosc droga, ale uchodzi za najlepsza w swej kategorii w kraju
The Twelve Tribes, hotel Sheraton, 115 HaYarkon St., tel. 5286222 - zgodnie z nazwa restauracja nawiazuje do tradycji biblijnej Izraela. Tutejsze potrawy to doskonale dania dawnej kuchni izraelskiej
Rozrywka
W odróznieniu od konserwatywnej Jerozolimy Tel Awiw jest ulubionym miastem ludzi mlodych, stad obfituje w rozmaite formy rozrywki. Znajdzie sie tu takze wiele ofert dla turystów tlumnie wypoczywajacych w ciagu dnia na podmiejskich plazach.
Glównym rejonem rozrywki sa okolice Dizengoff Square. W tamtejszych barach i kawiarniach robi sie tloczno jeszcze przed zapadnieciem zmroku. Ciekawa oferte przedstawia takze stare miasto w Jafie, pretendujace do roli dzielnicy artystycznej.
Jako, ze wspólczesni mieszkancy miasta, mimo ze sa przedstawicielami jednego narodu izraelskiego przybyli tu z rozmaitych zakatków swiata, czesto przywozac ze soba kulture kraju w którym mieszkali. Stad w Tel Awiwie mozna znalezc kluby, w których mozna sie bawic przy muzyce latynoamerykanskiej, reggae i afrykanskiej, czy jazzie rodem ze Stanów Zjednoczonych. Jedna z najwiekszych w miescie dyskotek - Colosseum, przy HaYarkon St. jest ulubionym miejscem spotkan mlodziezy.
Szczególnie duzy ruch panuje w piatki wieczorem, kiedy wszyscy zaczynaja swietowac nadejscie szabatu. Na ulice wychodza rozmaici muzycy i artysci, szczególnie tloczno robi sie na Dizengoff Square, wzdluz wybrzeza i w Starej Jafie.
