Villa Liburnum

Opis

Stare miasto Zadar zajmuje półwysep równoległy do lądu, oddzielony zatoką Jaz (w połowie zbudowano kładkę dla pieszych). W jego obrębie skupiają się wszystkie muzea i zabytki.


Zwiedzanie

Centrum rzymskiego miasta wyznaczało forum - plac o wymiarach zbliżonych do boiska piłkarskiego (95 na 45 m). Powstało w I w. p.n.e., a rozbudowywano je stopniowo przez kolejne cztery stulecia. Obecnie po dawnych świątyniach Jupitera, Jukony i Minerzy pozostały tylko ruiny. W północno-zachodniej części placu zachowała się wysoka na 14 m rzymska kolumna, używana w średniowieczu jako pręgierz (stup sramote).

Olbrzymia rotunda kościoła św. Donata (crkva sv. Donata; latem 9.00-21.00) po północnej stronie placu to najważniejsza i najbardziej charakterystyczna budowla sakralna w Zadarze. Kościół wzniesiono w IX stuleciu w stylu wczesnoromańskim, podobno z inicjatywy biskupa Donata. Do budowy wykorzystano resztki rzymskich konstrukcji. Do dzisiaj w murach widoczne są fragmenty starych rzeźbień i mozaik. Przeniesiono również w całości dwie rzymskie kolumny.

Najciekawszą budowlą w południowo-wschodniej pierzei placu jest kościół NMP (crkva sv. Marije) o froncie zakończonym łagodnymi krągłościami. Obok stoi wieża z trzema piętrami łukowych okien. W części pomieszczeń benedyktyńskiego klasztoru urządzono Muzeum Sztuki Sakralnej (Sakralna umjetnost; pn.-sb. 10.00-13.00 i 18.00-20.00, nd. 10.00-13.00) z ciekawą ekspozycją sprzętu liturgicznego i sztuki religijnej.

Kilka kroków od Muzeum Sztuki Sakralnej, w dużym dwupiętrowym budynku mieści się utworzone w 1832 r. Muzeum Archeologiczne (Arheološki muzej; pn.-sb. 9.00- 12.30 i 16.30-19.30). Na parterze zaprezentowano eksponaty związane z chorwacką państwowością od VII do XII w., na pierwszym piętrze wystawę poświęconą życiu w północnej Dalmacji za czasów rzymskich, a na drugim najstarsze znaleziska z paleolitu, neolitu oraz epoki miedzi, brązu i żelaza.

Cenny kompleks architektury sakralnej (Franjevački samostan; ul. Zadarskog mira 1358) znajduje się w północno-zachodniej części starówki. Kościół - najstarsza gotycka świątynia w Dalmacji - pochodzi z 1280 r. (według niektórych źródeł jest o trzy lata młodszy). Wewnątrz zachowało się sporo zabytkowego wyposażenia, np. renesansowa kaplica św. Antoniego z XV-wiecznym drewnianym krucyfiksem i gotycki poliptyk.

Muzeum Narodowe (Narodni muzej; Poljana Pape Aleksandra III; pn.-pt. 9.00-12.00 i 18.00-21.00, nd. 9.00-12.00), zajmuje zabudowania dawnego klasztoru. Wystawy poświęcone są historii miasta, a większość eksponatów pochodzi z XII-XVIII w.

Główny plac średniowiecznego Zadaru zwany był w przeszłości Platea Magna. Usytuowany jest mniej więcej w centralnej części starego miasta. Po zachodniej stronie placu zwraca uwagę budynek straży miejskiej z 1562 r. z wieżą zegarową wzniesioną w XVIII w., a po wschodniej przeszklona Gradska loža (1565), w której urządzono galerię (pn.-pt. 9.00-12.00 i 18.00-21.00, sb. 9.00-13.00).