Ramadan – czym jest, gdzie jest obchodzony i co warto wiedzieć?

To jeden z najważniejszych okresów w kalendarzu islamskim. Dla muzułmanów to miesiąc postu, duchowego wyciszenia, modlitwy, refleksji i umartwienia. To także czas, gdy wyznawcy więcej czas spędzają na praktykach religijnych i umacnianiu więzi z bliskimi.

Z tego artykułu dowiesz się, czym jest Ramadan i w jakich krajach jest obchodzony. Przybliżymy także jego główne zasady oraz najważniejsze zakazy, które turyści powinni respektować podczas pobytu w krajach, które obchodzą ten święty czas.

Co to jest Ramadan?

Ten dziewiąty miesiąc jest szczególnie ważny dla wyznawców islamu, bowiem to właśnie w tym miesiącu wielki prorok Mahomet doznał swojego pierwszego objawienia, otrzymał też od  Boga nauki, które później stały się częścią świętej księgi – Koranu. Okres ten ma zatem szczególne znaczenie religijne, gdy muzułmanie starają uczcić swe świętości przez modlitwę, post, a także jałmużnę dla potrzebujących.

Gdzie obchodzony jest Ramadan?

Ramadan obchodzony jest niemal na całym świecie, wszędzie tam gdzie żyje populacja muzułmanów. Obecnie stanowią oni 1/4 populacji globu, zatem obchody tego miesiąca możemy obserwować się w najróżniejszych krajach – szczególnie Bliskiego Wschodu, Azji Południowej, Afryki Północnej, a także w niektórych częściach Europy i Ameryki Północnej, gdzie żyją liczne społeczności muzułmańskie.

Jak przebiega Ramadan?

W ten doniosły czas muzułmanie przestrzegają surowych zasad, z których najważniejsze jest zachowanie postu od wschodu do zachodu słońca. Wierni przez cały dzień nie jedzą, nie piją (zarówno wody jak i innych napojów), nie palą papierosów ani nie angażują się w żadne inne przyjemności – jak gry towarzyskie, spotkania etc. Spędzają dzień na modlitwach (zwykle 5 razy dziennie), z wieczorną Taraweeh – którą można odmawiać tylko podczas Ramadanu. Kluczowe w tym czasie jest zachowanie duchowej czystości. Ramadan kończy się uroczystym świętem Eid al-Fitr, gdy po okresie wyrzeczeń i postu przychodzi czas radości i wspólnego świętowania z rodziną i bliskimi.

Post w Ramadanie

Muzułmanie wierzą, że poprzez umartwienie się w jedzeniu i piciu oczyszczają nie tylko swoje ciało, ale też swego ducha i sumienie. To dla nich także lekcja cierpliwości i oddania Bogu, a także moment gdy solidaryzują się z biednymi i cierpiącymi.

Ważną częścią Ramadanu są wspólne posiłki - pierwszy przed wschodem słońca zwany „suhoor” oraz drugi – spożywany już po zachodzie słońca, "iftar". Mają one wyjątkowy charakter, gdyż odbywają się w gronie bliskich i mają dać wiernym siłę na cały dzień postu.

Czego nie wolno podczas Ramadanu?

Pamiętając  o tym, że okres ten jest obchodzony przez wyznawców islamu na całym świecie, warto poznać najważniejsze reguły, by uszanować tradycję i kulturę innych nacji, choćby podczas wakacji, spędzanych za granicą. Do najważniejszych zasad należą:

• Post (sawm) – obowiązuje wiernych od wschodu do zachodu słońca, w tym czasie nie mogą oni jeść, pić, palić tytoniu, a także nie mogą wykonywać czynności, obniżających ich duchową koncentrację. W niektórych krajach może występować także zakaz słuchania muzyki, oglądania telewizji, a nawet głośnego śmiechu czy śpiewania.
  
  
• Zakaz aktywności seksualnej w ciągu dnia – w czasie Ramadanu muzułmanie powstrzymują się od czynności seksualnych. Dopiero po zachodzie słońca małżonkowie mogą cieszyć się swoją biskością.
  
  
• Zakaz picia alkoholu – picie napojów alkoholowych jest całkowicie zakazane w czasie Ramadanu. Pamiętajmy jednak o ty, że w wielu krajach muzułmańskich nawet poza tym okresem picie alkoholu uznawane jest za nielegalne, a zakaz jest przestrzegany rygorystycznie m.in. w Zjednoczonych Emiratach arabskich czy na Malediwach (poza niektórymi kurortami turystycznymi).

Czego nie mogą turyści podczas Ramadanu?

Podróżując do krajów, gdzie wyznawany jest islam, bardzo ważne jest by przestrzegać panujących tam zasad, bo w przeciwnym razie będziemy musieli się liczyć z poważnymi konsekwencjami, w niektórych przypadkach grzywną, aresztowaniem, a nawet więzieniem! Warto zatem unikać:

• Jedzenia, picia oraz palenia w miejscach publicznych – turyści nie muszą przestrzegać postu, jednak w wielu krajach muzułmańskich nie mogą w trakcie dnia jeść, pić czy palić papierosów (w tym elektronicznych) w miejscach publicznych. W bardziej liberalnych krajach funkcjonują specjalne strefy dla turystów, w których mogą oni jeść lub pić.
  
  
• Publiczne okazywanie uczuć – w wielu krajach muzułmańskich całowanie się czy przytulanie, a także chodzenie za rękę może być uznane za obrazę świętości. W niektórych miejscach na świecie pary nie będące małżeństwem nie mogą zarezerwować wspólnego pokoju hotelowego (konieczne jest wynajęcie dwóch oddzielnych). Warto zatem zachować powściągliwość i uszanować ten zwyczaj.
  
  
• Zakrywanie ciała – odwiedzając Zjednoczone Emiraty Arabskie, Katar czy Arabię Saudyjską szczególnie kobiety, powinny zadbać o dokładne zakrywanie ramion, nóg i dekoltu, mężczyźni powinni unikać chodzenia w krótkich spodenkach i koszulkach bez rękawów. Do nieobyczajnego zachowania należy także eksponowanie tatuaży na ciele.
  
  
• Naruszanie ciszy w godzinach modlitwy – w trakcie Ramadanu wierni spędzają najwięcej czasu na wyciszeniu i modlitwach, w tym nocnych jak Taraweeh. Obowiązuje wówczas zakaz hałasowania, imprez i głośnego zachowania w przestrzeniach publicznych.
• Zakaz picia alkoholu – w wielu krajach muzułmańskich obowiązuje ścisły zakaz picia alkoholu w czasie Ramadanu. Nawet jeśli turyści znajdują się w przestrzeni publicznej, wolnej od zakazu, warto zachować ostrożność powściągliwość i okazać szacunek względem tej zasady.

W jakich krajach jest obchodzony Ramadan?

Ramadan wiąże się nie tylko z surowymi regułami, ale też z unikalną atmosferę tego okresu w różnych krajach muzułmańskich. W wielu miejscach na całym świecie organizowane są specjalne wydarzenia i festiwale związane z Ramazanem. Oto kilka popularnych destynacji, gdzie można doświadczyć tego niezwykłego czasu:

Dubaj, Zjednoczone Emiraty Arabskie

To jedno z najpopularniejszych destynacji wakacyjnych Bliskiego Wschodu, kuszące turystów nowoczesną infrastrukturą i luksusowymi atrakcjami. Podczas Ramadanu w mieście panuje niepowtarzalna atmosfera. Po zmroku ulice ożywają, a hotele i restauracje otwierają specjalne strefy iftarowe, gdzie można korzystać z bufetów i poznać tradycyjne arabskie dania. Ramadan to także czas koncertów, pokazów sztucznych ogni czy festiwali..

Czego unikać? W Dubaju zabrania się publicznego jedzenia i picia w czasie Ramadanu, jest to możliwe tylko w prywatnych przestrzeniach. Zachowajmy też ostrożność w publicznym okazywaniu uczuć jak pocałunki czy przytulanie.

Stambuł, Turcja

W tym starożytnym mieście kultura zachodnia przeplata się z tradycjami islamskimi, a Ramadan jest bardzo ważnym czasem, gdy odbywają się nocne modlitwy w meczetach, a także koncerty muzyki tradycyjnej. Po zachodzie słońca miasto zaczyna jednak tętnić życiem, a liczne restauracje oferują posiłki iftar.

Czego unikać? Turyści powinni unikać jedzenia i picia w miejscach publicznych od wschodu do zachodu słońca, szczególnie w centrum i w pobliżu meczetów, gdzie zasady Ramadanu przestrzegane są bardzo restrykcyjnie. Ważne jest również, by nie zakłócać ciszy w strefach publicznych.

Kair, Egipt

Kair to miejsce o wiekowej tradycji i kulturze muzułmańskiej. Codzienne modlitwy i ceremonie są integralną częścią życia mieszkańców, a w trakcie Ramadanu przyjmują jeszcze większą intensywność. Tuż po zmroku Kair rozświetlają już witryny restauracji i  kawiarni, które serwują posiłki takie jak słynne „kushari” czy „fata”. Na turystów czekają też festiwale muzyczne, wystawy oraz lokalne atrakcje.

Czego unikać? Pamiętajmy, aby nie jeść, nie pić ani palić papierosów w miejscach publicznych w ciągu dnia, a także unikać publicznych gestów czułości.

Mekka, Arabia Saudyjska

To najświętsze miejsce w islamie, odwiedzane co roku przez miliony pielgrzymów. Podczas Ramadanu miasto to staje się najważniejszym, duchowym centrum, gdzie wierni modlą się od wschodu do zachodu słońca, szczególnie w Wielkim Meczecie. Po zmroku Mekka zmienia się nie do poznania dzięki iftarom, serwowanym w licznych hotelach i restauracjach.

Czego unikać? To bardzo konserwatywne miejsce na mapie islamu, dlatego należy przestrzegać tu wielu surowych zasad, nie tylko postu w miejscach publicznych, ale także odnośnie ubioru. Kobiety w ogóle nie powinny odsłaniać ciała, a mężczyźni chodzić w szortach.

Dżakarta, Indonezja

Nie każdy wie, że Indonezja to największy kraj muzułmański na świecie. W Dżakarcie Ramadan jest obchodzony zgodnie ze ścisłymi zasadami. Po zachodzie słońca rozpoczynają się tradycyjne obchody iftar, podawane są tradycyjne potrawy, jak „sate” i „nasi goreng”. Na ulicach miasta odbywają się jarmarki, gdzie można kupić lokalne wyroby i pamiątki.

Czego unikać? W Dżakarcie turyści powinni unikać jedzenia i picia w miejscach publicznych, zakaz obowiązuje tylko w ciągu dnia. Trzeba również zachować zasady dotyczące ubioru – zarówno mężczyźni, jak i kobiety, powinni ubierać się skromnie i zakrywać ciało. Kobiety także głowy.

Podróżując po świecie i spędzając wakacje w miejscach, gdzie obowiązuje Ramadan, powinniśmy z szacunkiem odnosić się do lokalnych zwyczajów i kultury. Starajmy się z uwagą przestrzegać wszystkich zasad, bowiem są one dla muzułmanów szczególnie ważne. Zachowując szacunek i odpowiednią postawę, możemy nie tylko poznać wielowiekowe tradycje islamu oraz lokalne zwyczaje, ale także w pełni cieszyć się tym wyjątkowym i spokojnym czasem podczas urlopu.