Historia Szwecji
Osadnictwo w Szwecji zaczęło się około 12 tys. lat p.n.e. w czasach, gdy gruba pokrywa lodu zaczęła cofać się w stronę północy, a na uwolnionych od lodu terenach zaczęły pojawiać się <strong>koczownicze plemiona</strong>. Stałe osiedla rolnicze rozwinęły się w ok. 3 tys. lat p.n.e.
Osadnictwo w Szwecji zaczęło się około 12 tys. lat p.n.e. w czasach, gdy gruba pokrywa lodu zaczęła cofać się w stronę północy, a na uwolnionych od lodu terenach zaczęły pojawiać się koczownicze plemiona. Stałe osiedla rolnicze rozwinęły się w ok. 3 tys. lat p.n.e.
Informacje na temat najdawniejszych ludów zamieszkujących Szwecję znajdujemy u rzymskiego historyka Tacyta. Pisał on, że obszar ten zamieszkują Goci i Svearowie. To drugie plemię dało nazwę krajowi. Ich głównym ośrodkiem politycznym i religijnym była Uppsala.
Okres od VIII do XI wieku, to w historii krajów skandynawskich epoka wikingów - żeglarzy i łupieżców.
Chrześcijaństwo wypierało ze Szwecji pogański kult Odyna bardzo powoli i choć w 1008 r. ochrzczony został pierwszy szwedzki król - Olaf Skatkonung, pogańska stolica Uppsala padła ostatecznie w XII w.
Po okresie walk pomiędzy zwaśnionymi dynastiami, toczącymi się we wczesnym średniowieczu, w wieku XIV podjęto próby zjednoczenia królestw skandynawskich. Udało się to królowej Małgorzacie, która wysunęła na kandydata do tronu swojego bratanka Eryka Pomorskiego.
W 1396 r. został on wybrany królem Szwecji, a ponieważ zasiadał na tronie duńskim i norweskim, zjednoczenie państw skandynawskich stało się faktem. Pakt ten nazwano w historii Unią Kalmarską.
Z czasem okazało się, że sprzeczne często interesy stanowią dla unii zagrożenie. Doszło do serii buntów i powstań, które krwawo stłumione przeszły do historii pod nazwą “krwawej łaźni".
Jedną z najpopularniejszych w historii Szwecji postacią stał się po rzezi sztokholmskiej z 1520 r. Gustaw Erikson. Z powodzeniem prowadził on walkę z Duńczykami i wzniecał przeciwko nim powstania. Po zwycięstwie nad Danią parlament wybrał go królem Szwecji, zrywając tym samym unię.
Panowanie dynastii Wazów trwało 150 lat i w okresie tym luterańska już Szwecja stała się jedną z najpotężniejszych monarchii europejskich, toczącą zwycięskie wojny z Rosją i Polską.
Wtedy też nastąpił gwałtowny rozwój gospodarczy Szwecji, opierający się przede wszystkim na górnictwie. Kraj prowadził politykę ekspansji terytorialnej zmierzając do przekształcenia Morza Bałtyckiego w wewnętrzny akwen szwedzki.
Za panowania Karola XII nastąpił upadek olbrzymiego państwa. Monarcha ten poniósł spektakularną klęskę w bitwie pod Połtawą z dowodzonymi przez Piotra I Wielkiego wojskami rosyjskimi. Po jego śmierci nastąpił schyłek monarchii absolutnej, a także upadek gospodarki i sprawnych rządów.
Wstąpienie na tron Gustawa III oznaczało ponowne wzmocnienie monarchii i nadejście krótkiego okresu absolutyzmu oświeconego. Monarcha ten, panujący od 1771 r. sprzyjał rozwojowi sztuki, sam był bowiem wielkim miłośnikiem architektury i rzeźby francuskiej. Szwedzi zawdzięczają mu także wydaną w 1772 r. konstytucję.
Zapewniała ona wolność religijną, dostęp przedstawicieli wszystkich klas społecznych do funkcji publicznych, zniesienie tortur i swobodę prasy. Gustaw III zginął w 1792 r. z rąk zabójcy.
Po jego śmierci zaczął się znowu okres upadku państwa, który trwał aż do objęcia tronu przez francuskiego marszałka Bernadotte'a (przyjął imiona Karol Jan). Za jego panowania Szwecja przyłączyła się do antynapoleońskiej koalicji, a po klęsce Napoleona poniesionej w bitwie pod Lipskiem, Szwecja odebrała Danii Norwegię.
W momencie wybuchu I wojny światowej Szwecja ogłosiła neutralność, jednocześnie starając się hamować silne wewnętrzne sympatie proniemieckie. Wynikały one z wielowiekowych związków handlowych, kulturowych i językowych. Podczas II wojny światowej państwo szwedzkie ponownie zostało neutralne. Tym razem sympatie proniemieckie były niewielkie.
W 1973 r. Na tron Szwecji, po śmierci dziadka Gustawa VI Adolfa, wstąpił obecnie panujący Karol XVI Gustaw. Od 1995 kraj przystąpił do Unii Europejskiej. Szwecja jest krajem dobrobytu, choć jej obywatele płacą jedne z najwyższych w świecie podatków.
Okres od VIII do XI wieku, to w historii krajów skandynawskich epoka wikingów - żeglarzy i łupieżców.
Chrześcijaństwo wypierało ze Szwecji pogański kult Odyna bardzo powoli i choć w 1008 r. ochrzczony został pierwszy szwedzki król - Olaf Skatkonung, pogańska stolica Uppsala padła ostatecznie w XII w.
Po okresie walk pomiędzy zwaśnionymi dynastiami, toczącymi się we wczesnym średniowieczu, w wieku XIV podjęto próby zjednoczenia królestw skandynawskich. Udało się to królowej Małgorzacie, która wysunęła na kandydata do tronu swojego bratanka Eryka Pomorskiego.
W 1396 r. został on wybrany królem Szwecji, a ponieważ zasiadał na tronie duńskim i norweskim, zjednoczenie państw skandynawskich stało się faktem. Pakt ten nazwano w historii Unią Kalmarską.
Z czasem okazało się, że sprzeczne często interesy stanowią dla unii zagrożenie. Doszło do serii buntów i powstań, które krwawo stłumione przeszły do historii pod nazwą “krwawej łaźni".
Jedną z najpopularniejszych w historii Szwecji postacią stał się po rzezi sztokholmskiej z 1520 r. Gustaw Erikson. Z powodzeniem prowadził on walkę z Duńczykami i wzniecał przeciwko nim powstania. Po zwycięstwie nad Danią parlament wybrał go królem Szwecji, zrywając tym samym unię.
Panowanie dynastii Wazów trwało 150 lat i w okresie tym luterańska już Szwecja stała się jedną z najpotężniejszych monarchii europejskich, toczącą zwycięskie wojny z Rosją i Polską.
Za panowania Karola XII nastąpił upadek olbrzymiego państwa. Monarcha ten poniósł spektakularną klęskę w bitwie pod Połtawą z dowodzonymi przez Piotra I Wielkiego wojskami rosyjskimi. Po jego śmierci nastąpił schyłek monarchii absolutnej, a także upadek gospodarki i sprawnych rządów.
Wstąpienie na tron Gustawa III oznaczało ponowne wzmocnienie monarchii i nadejście krótkiego okresu absolutyzmu oświeconego. Monarcha ten, panujący od 1771 r. sprzyjał rozwojowi sztuki, sam był bowiem wielkim miłośnikiem architektury i rzeźby francuskiej. Szwedzi zawdzięczają mu także wydaną w 1772 r. konstytucję.
Zapewniała ona wolność religijną, dostęp przedstawicieli wszystkich klas społecznych do funkcji publicznych, zniesienie tortur i swobodę prasy. Gustaw III zginął w 1792 r. z rąk zabójcy.
Po jego śmierci zaczął się znowu okres upadku państwa, który trwał aż do objęcia tronu przez francuskiego marszałka Bernadotte'a (przyjął imiona Karol Jan). Za jego panowania Szwecja przyłączyła się do antynapoleońskiej koalicji, a po klęsce Napoleona poniesionej w bitwie pod Lipskiem, Szwecja odebrała Danii Norwegię.
W momencie wybuchu I wojny światowej Szwecja ogłosiła neutralność, jednocześnie starając się hamować silne wewnętrzne sympatie proniemieckie. Wynikały one z wielowiekowych związków handlowych, kulturowych i językowych. Podczas II wojny światowej państwo szwedzkie ponownie zostało neutralne. Tym razem sympatie proniemieckie były niewielkie.
W 1973 r. Na tron Szwecji, po śmierci dziadka Gustawa VI Adolfa, wstąpił obecnie panujący Karol XVI Gustaw. Od 1995 kraj przystąpił do Unii Europejskiej. Szwecja jest krajem dobrobytu, choć jej obywatele płacą jedne z najwyższych w świecie podatków.
Szwecja na skróty
Przewodnik - Galeria
1/26