Historia Słowacji

Pogoda na Słowacji

Dzisiaj, 25.4 12°C

sprawdź średnie temperatury

• Przewodnik
• Zdjęcia
• Pogoda

• opis
• geografia
• kultura

• historia

• bezpieczeństwo
• gospodarka
• konsulaty
• na granicy
• zdrowie
• co zabrać

Słowacja przez całe dzieje pozbawiona własnej państwowości, dopiero od niedawna zaistniała jako samodzielny twór polityczny. Usilnie przez to poszukuje się w historii faktów, do których można by odnieść własną tożsamość.

17 zdjęć przejdź do galerii

W starożytności Słowacja leżała na pograniczu Imperium Rzymskiego. Z czasów tych pochodzi rzymska inskrypcja wyryta na skale w Trenczynie w 179 r. n.e., dla upamiętnienia zwycięstwa nad Germanami. Jest to położona najbliżej granicy Polski pozostałość cesarstwa.

Słowianie pojawili się na tych ziemiach w VI wieku. Państwo Wielkomorawskie z IX wieku uważane jest przez tutejszą historiografię za pierwsze niezależne państwo słowackie, choć przyznają się do niego również Czesi. Faktem pozostaje, że objęło ono tereny dzisiejszej Słowacji, a jednym z jego ważnych ośrodków był Devin pod Bratysławą.

Wielkie Morawy upadły jednak, gdy najechali na nie koczowniczy i dzicy podówczas Węgrzy. Tereny Słowacji włączyli do swojego królestwa nazywając je Górnymi Węgrami. Taki stan rzeczy utrzymał się aż do końca I wojny światowej.

Przejściowo teren Słowacji opanował także król polski Bolesław Chrobry. Kiedy słabła władza królewska w Budzie, lokalni oligarchowie i awanturnicy zaczynali się uważać za mniej lub bardziej samodzielnych władców.

Dziś zostały po nich przyklejone do niedostępnych skał zamczyska i opinia, że byli pierwszymi bohaterami narodowymi tworzącymi niepodległą Słowację. Należał do nich Matuš Čak władający w Trenczynie.

W 1412 r. król węgierski Zygmunt Luksemburski oddał w zastaw Władysławowi Jagielle część Spiszu wraz z 16 miastami. Jako, że nigdy nie znalazły się w kasie królewskiej pieniądze na wykupienie zastawu, tereny te należały do Polski aż po czasy rozbiorów.

Gdy król węgierski Ludwik Jagiellończyk poległ w 1526 r. pod Mohaczem, kraj znalazł się we władzy Habsburgów. Z powodu naporu armii tureckiej stolicą Węgier została Bratysława, wówczas nosząca węgierską nazwę Pozsony.

Wraz z końcem XVIII wieku rozpoczął się okres odrodzenia narodowego. Przełomowy okazał się moment, w którym na czele ruchu narodowego stanął Ľudovít Štúr. W 1843 r. wprowadził jako język literacki dialekt środowosłowacki. Tym samym odciął się od nurtu głoszącego potrzebę przyjęcia wspólnego języka z Czechami.

Pogląd głoszący, że Słowacy i Czesi tworzą jeden naród, przetrwał jednak do kolejnego wieku i odegrał ważną rolę przy tworzeniu wspólnego państwa Czechosłowackiego w 1918 r. Niepodległość stała się możliwa wraz z upadkiem Austro-Węgier pod koniec I wojny światowej.

Ponieważ nie zostały spełnione obietnice dotyczące autonomii Słowacji, w okresie międzywojennym nasiliły się tendencje nacjonalistyczne. Wykorzystując rozpad Czechosłowacji po układzie monachijskim, w marcu 1939 r. Słowacja ogłosiła niezależność. Na jej czele stanął ksiądz Józef Tiso.

Niemiłym dla historiografii słowackiej pozostaje fakt, że to pierwsze państwo słowackie mogło zaistnieć tylko dzięki Hitlerowi i pozostawało jego satelitą. Incydentalnie, choć bez sukcesów armia słowacka wzięła nawet udział w agresji na Polskę we wrześniu 1939 r. W kraju zapanowały faszystowskie porządki i przeprowadzano deportacje Żydów.

Niezadowoleni z takiego obrotu sprawy Słowacy zaczęli dezerterować z armii i przyłączać się do partyzantki w górach. W sierpniu 1944 wybuchło skierowane przeciwko Tiso i Niemcom Słowackie Powstanie Narodowe, inspirowane przez emigracyjne władze Słowacji. Okazało się równie tragiczne i przegrane jak Powstanie Warszawskie.

W 1945 r. odrodziła się Czechosłowacja. W 1948 r. na skutek przewrotu do władzy doszli komuniści, których obalono dopiero w 1989 r. Po Aksamitnej Rewolucji odżyły jednak dawne animozje narodowościowe.

Poparcie na Słowacji zdobyły nacjonalistyczne hasła głoszone przez Vladimira Mečiara. Doprowadziło to ostatecznie do podziału kraju od powstania niepodległej Słowacji 1.I.1993 r.

Słowacja na skróty