PN Kornati - Przewodnik

Kornati to przepiękny archipelag 147 skalistych, niemal pozbawionych roślinności wysp i wysepek, tworzących najbardziej niezwykłe miejsce na Adriatyku. Położony jest na zachód od linii Szybenik-Biograd na Moru i bezpośrednio na południowy wschód od Dugiego Otoku, stanowiąc niejako jego przedłużenie. Geografia
Wyspy mają charakter krasowy, przy czym północne brzegi są zdecydowanie łatwiej dostępne. Południowe, na których często tworzą się klify, są pozbawione źródeł słodkiej wody, co skutecznie zahamowało rozwój osadnictwa. Do dzisiaj nie ma tu całorocznych miejscowości, jedynie domki letniskowe i pastwiska mieszkańców Murteru i Dugiego Otoku, którzy wykupili prawie cały archipelag w XIX w.
Chroniony utworzonym w 1980 r. parkiem narodowym obszar (220 km2) to nie tylko wyspy, ale również bogata w morską faunę woda. Łowienie ryb podlega ostrym limitom.

Odległość do lądu stałego wynosi średnio 18-22 km. Długość archipelagu to ok. 50 km, a łączna powierzchnia wysepek - 69 km2. Prawie połowę z tego (32,6 km2, 25 km długości, ok. 2,5 km szerokości) zajmuje Kornat, gdzie wznosi się najwyższy szczyt archipelagu, Vrh Metlina (Veli vrh; 235 m n.p.m.). Inne wyróżniające się wyspy to: Žut, Piškera, Levrnaka, Lavsa, Kurba vela, Smokvica.

Historia archipelagu
Nazwa Kornati wywodzi się od łacińskiego słowa corrimare, które odnosiło się do rozdrobnionego charakteru wysepek. W XIV w. dzisiejsza wyspa Kornat nosiła nazwę Insula Sancte Marie, potem Stomorin Otok, Tarac, Toreta (Tureta) i wreszcie w XVII w. - Coronati. Do prób kolonizowania wysp dochodziło już w neolicie. Potem eksplorowali je Ilirowie i Rzymianie, a od XIV stulecia były w posiadaniu Wenecjan. Zachowały się pozostałości po dawnych kolonizatorach, m.in. z południowej strony wyspy Kornat oraz na wyspach Panitula czy Jadra (na tej ostatniej jest XVI-wieczny kościół, który podczas II wojny światowej służył jako partyzancki szpital).

Co warto wiedzieć
Na Kornati można dotrzeć jedynie drogą morską, a wstęp na teren parku narodowego jest płatny. Dysponujący sprzętem pływającym mogą zatrzymać się w marinach na wyspach Žut i Piškera oraz w kilkunastu mniejszych przystaniach żeglarskich. Chcąc nurkować w parku narodowym, trzeba wykupić pozwolenie.