Kultura Bułgarii

Bułgaria to kraj o bogatej tradycji i historii, co zaowocowało powstaniem wyjątkowych zwyczajów, które przetrwały do dziś. Bułgarzy to niesamowicie otwarci i gościnni ludzie, dlatego wakacje w tym pięknym kraju na pewno będą niezwykle przyjemne. Poznaj bułgarską kulturę od podszewki i dowiedz się o zwyczajach panujących w tym kraju.

Krótko o historii kultury bułgarskiej

Bułgarzy, mimo że mówią w języku słowiańskim, odróżniają się odmiennym typem antropogenicznym od pozostałych Słowian. Jest to efekt zawiłego pochodzenia ich przodków przybyłych ze stepów nad Wołgą. Jednocześnie kultura bułgarska jest mocno zakorzeniona w dawnych wierzeniach i zwyczajach słowiańskich. Bułgaria przez przyjęcie chrześcijaństwa z Bizancjum znalazła się w kręgu kultury prawosławnej. Mimo to zachowano wiele tradycji z czasów pogańskich. Kult pogańskich bóstw bułgarskich był bardzo bogaty i niesłychanie zróżnicowany. Słowianie nie wierzyli w przeznaczenie w rodzaju antycznego fatum, ale w rozmaite demony, którym należało składać ofiary, aby czuwały nad życiem człowieka i mu pomagały. Czcili Najwyższego Boga ale i demony przeznaczenia oraz wszystkie inne istoty zamieszkujące lasy, laki, rzeki i ludzkie domostwa. Ilustrują to dziś wspaniale i piękne legendy bułgarskie pełnego ludowego humoru.

Święta i zwyczaje

W Bułgarii zachowało się wiele ciekawych świąt i tradycji. Każda miejscowość raz do roku obchodzi swoje święto. Jednym z nich jest rytuał kukeri, który ma na celu odstraszenie złych duchów. Wydarzenie to wywodzi się w tradycji pogańskiej i mieszkańcy zakładają różne maski, aby przepędzić złe moce i zapewnić wszystkim dobrobyt i szczęście. Zgodnie z tradycją w drugiej połowie stycznia odbywa się festiwal Surwa w miejscowości Pernik, gdzie grupy kukeri ubrane w tradycyjne maski i kostiumy prezentują tradycyjne tańce. Z kolei na początku lutego odbywa się Trifon Zarezan, czyli święto wina. Przy tej okazji podcina się pędy winnych krzewów i zrasza je winem, by przyniosły obfity plon. 1 marca Bułgarzy obdarowują się nawzajem martenicami. Są to plecionki wykonane z białych i czerwonych nici. Nosi się je by zachować radość i zdrowie w czasie nadchodzącej wiosny. Wśród ciekawych świąt warto wymienić również nestinarstwo (taniec na rozżarzonych węglach), a także Baba Marta na powitanie wiosny.

Muzyka

Wciąż żywy jest nurt kultury ludowej, zwłaszcza folkloru. Muzyka ludowa charakteryzuje się oryginalnym rytmem, opartym o nieparzyste metrum. Widoczne są w niej silne wpływy tureckie. Używa sie zarówno instrumentów solowych jak i towarzyszących.  Głównym instrumentem zawsze był flet pasterski (fujarka) zwany kawal. W górach do dziś często spotyka się kobzy. Ponadto w różnych częściach kraju występują instrumenty smyczkowe. W wielu wioskach spotkać można jeszcze śpiewaków, pamiętających ponad sto długich, wielozwrotkowych ludowych pieśni.

Strój ludowy przed trzydziestu, czterdziestu laty był pospolity w całym kraju. Dziś staje się coraz bardziej rzadkością i jest używany tylko przy specjalnych okazjach. 

Gesty i zachowanie

Warto wspomnieć, że znaczenie niektórych gestów różni się od tych przyjętych w innych krajach. Potakiwanie głową oznacza "nie", natomiast kiwanie głową równoznaczne z polskim "nie", w Bułgarii znaczy "tak". Te różnice mogą być kluczowe w komunikacji na co dzień. Bułgarzy są ludźmi niezwykle gościnnymi. Lubia biesiadowanie, którego podstawa jest wyśmienita kuchnia i wino. Gospodarze chlubią się bułgarskim winem, produkowanym w słynnych winiarniach. Najchetniej pija jednak wino wytwarzane we własnych winnicach. Piciu wina towarzyszy stukanie się kielichami, toasty i śpiewanie starych pieśni.